autoscepsismodus

Autoscepsismodus

Van de week bedacht ik het woord 'autoscepsismodus' (1 hit bij Google). Bij sleetse cabaretiers, verzuurde columnisten en overwerkte nieuwscommentatoren staat de autoscepsismodus standaard aangevinkt. Maar ook de slager op de hoek of je kleegaatje op kantoor is er misschien zo een.

Hoe gaat dat? Iemand komt met een plannetje/ideetje/proefballonnetje/een waarom-doen-we-het-voor-de-verandering-niet-eens-andersje. Iets als: waarom zetten we geen sanseveria op de vensterbank naast die oude, eenzame ficus? Of zullen we Noord-Holland, Utrecht en Flevoland eens vóór 2015 samenvoegen tot een superprovincie? En dan - BAFFF! - binnen 117 milliseconden weet zo'n autoscepticus al waarom dat niks is én nooit wat kan worden.

Wie in de autoscepsismodus staat, schudt sneller van nee dan Usain Bolt kan reageren op het Olympisch startschot. Ridicuul plan, naïef, kansloos, zoveel is bij voorbaat zeker. Het 'nee, driewerf nee' komt eerst, de onderbouwing (zonder Drenthe wordt het een flop / sanseveria's hebben ficusintolerantie) wordt er later pas bij gefabriceerd.

Autoscepsis komt in de beste kringen voor. Zo zag ik zelf geen heil in de komst van de wisent in de duinen bij Overveen. Voor wie de wisent niet kent, het is een oerrund, ooit op het nippertje van uitsterven gered. In het woud van Bialowieza, op de grens van Wit-Rusland en Polen, komt hij in het wild voor en zeven jaar geleden rees het plan er een stuk of wat te importeren als goedkope arbeidskrachten. Tegen de vergrassing, de natuurlijke vijand van alle duinbiologen.

Op mijn weblog maakte ik me er destijds vrolijk over. Gnuif, gnuif, wat een lelijkerds, die wisenten, wisten die biologen geen ander troeteldier voor op hun verlanglijstje? Dat het circuit van Zandvoort (milieuvriendelijk sedert 1930) het experiment wilde sponsoren, voedde mijn bedenkingen. Er liepen al Schotse Hooglanders, konikspaarden, schapen en blaarkoppen in de Kennemerduinen. Ik nam stelling. Streng. Wisenten? Doe mij maar meer konijntjes! Keuteltjes wilde ik, geen oervlaaien.

De duinbeheerders trokken zich er niks van aan en dus werden de eerste wisenten uitgezet in het Kraansvlak, een gebied van 30 hectare. Bij Middenduin kwam een speciaal uitkijkpunt. De wisenten heb ik er tot dusver nooit betrapt - misschien hebben ze niet goed opgelet bij de briefing. Wel staat er bij de hoge afscheiding een voorlichtingsbord: 'Toegang zonder begeleiding, voeren of aanraken, kan tot ernstige ongelukken leiden of tot de dood.'

De dood, dat is nogal wat ... Qua aaibaarheid stond de wisent slecht aangeschreven, zoveel was duidelijk. Wat wil je ook, de wisentstier heeft een streefgewicht van 1000 kilo.

Maar onlangs bleek er een nieuw plannetje uitgebroed. Het Kraansvlak werd opengesteld voor het publiek. Commissaris der Koningin Remkes opende in november een wandelroute door het gebied. Nee, niet met gevaar voor eigen leven. Ten eerste lieten de wisenten verstek gaan (het begrip 'bobo' zegt ze hoegenaamd niets), maar bovendien hebben ze hun imago sterk verbeterd.

Blijf minstens op 50 meter afstand van zijn hoorns, staat in de gebruiksaanwijzing bij het hek dat je over moet om toegang te krijgen tot het leefgebied van de kudde.

Doordat ik al zo vaak vergeefs bij dat uitkijkpunt had staan turen, had de wisent voor mij mythische proporties aangenomen. Twee keer liep ik onlangs de gele route, al mijn zintuigen op scherp. Het was er schitterend. Maar wisenten? Lou loene. Bestonden ze echt of was het een fabeldier? De derde keer schemerde het. Herten schichtten langs. We zagen konijntjes - leuk, konijntjes! - en toen ... toen stonden ze daar. En stonden wij daar, minutenlang, als betoverd ...

Als PWN weer eens met een plannetje komt, zal ik het niet meteen afschieten. De lynx, de wolf, de gekraagde Siberische lemming, laat maar komen. Mijn autoscepsismodus staat uit. In Windows-speak: JA OP ALLES!

En mag ik ook een gnoe?