Is er een stad waar de thuisarchitectuur zo'n enorme vlucht heeft genomen
als hier? Joost Swarte kwan met een plan voor het Scheepmakerskwartier;
Richard Stekelenburg ontdekte op oude kaarten de St. Nicolaasbrug over
het Spaarne en wil die nu herbouwen als oost-westverbinding voor fietsers.
De webstek van Haarlems Bouwplannen groeit en bloeit, en ook tunnels houden
de gemoederen danig bezig: de plattegrond met alle voorgestelde tracés
lijkt inmiddels een schilderij van Jackson Pollock.
En dat zijn alleen nog de thuisarchitecten die uit de kast durven komen.
Het topje van de ijsberg. Ik maak mij sterk dat op regenachtige avonden
duizenden Haarlemmers nijver aan hun eigen stad zitten te knutselen in
hobbykamers en souterrains, of andere ruimtes waar hun vrouw zich niet
voor hen hoeft te schamen.
Het stinkt er. Naar Velpon, naar triplex, naar alle soorten kit die Bizon
ooit heeft geproduceerd. In die kamers verrijst stadion Oostpoort in Lego
en wordt de imposante wolkenkrabber in Schalkstad gefiguurzaagd. Het Connexxion
busstation is ontmanteld en de ondergrondse fietsenstalling (van piepschuim)
biedt plaats aan 10.000 rijwieltjes, compleet met koplamp en rubber snelbinders.
De Zuidtangent zoeft over de zolderetage zonder één obstakel. Goed, soms
even niet, omdat de thuisarchitect uit ongeduld al water in de Oude Gracht
heeft gegoten, terwijl de voltooiing van het tunnelstelsel nog drie snipperdagen
op zich laat wachten.
Slechts een enkele collega is het vergund zo'n heiligdom te betreden –
een andere ongediplomeerde stadsbouwmeester, of een bevriende amateurplanoloog,
die ook meedenkt over een beter en mooier Haarlem.
Wordt het niet eens tijd dat dit gilde van thuisarchitecten officiële
erkenning krijgt? Door het in de gelegenheid te stellen die maquettes
op grotere schaal uit te voeren dan een bovenwoning toelaat? Zodat de
projecten getoetst kunnen worden op haalbaarheid?
Daartoe zouden we het centrum van Haarlem ergens in het klein na moeten
bouwen. Waarheidsgetrouw. Madurodam heeft een schaal van 1:25, maar dat
is te klein. 1:10 is ideaal. De zandvlakte van het 023-terrein aan de
Schipholweg lijkt mij zeer geschikt. De naam heb ik ook al: het Bavorama.
Niet alleen krijgt de stad er met het Bavorama een toeristische attractie
bij; er zijn tal van andere voordelen.
Stel ... Stel dat knappe verkeersambtenaren hebben becijferd dat het mogelijk
is in een periode dat de Julianalaan en de Zandvoortselaan zijn afgesloten,
werkzaamheden uit te voeren aan de Gedempte Oude Gracht, sierbestrating
aan te leggen in de Grote Houtstraat, het Staten Bolwerk te herprofileren,
aan de Kinderhuissingel rioolbuizen te vernieuwen, een persleiding aan
te leggen bij de Parklaan en 30.000 betonmixers in kolonne naar de Raaks
te laten rijden – zonder, let wel, zónder dat de verkeerscirculatie en
het Bloemencorso daar hinder van ondervinden – en dat die eeuwigzanikende,
immermiezerende middenstand (niet gehinderd door enige expertise) daar
dan over mekkert ... dan kunnen die knappe verkeersambtenaren bij het
Bavorama héél simpel een proefopstelling maken om hun gelijk te demonstreren!
Zie je wel, stelletje krentenkakkers, geen centje pijn!
Dat scheelt protesten en tijdrovende bezwaarschriften. In een tijd waarin
het vertrouwen in de overheid het absolute nulpunt nadert, zijn mooie
woorden niet genoeg. De mensen willen het zíen, met hun eigen ogen.
Nog één voorbeeld: na de sloop van een kerk, een HBS en een verloederde
parkeergarage, is ergens 80.000 kuub grond afgegraven. In de bouwput,
die groot genoeg is om een Zijlregatta te houden, wordt een nieuwe parkeergarage
gebouwd. De boys van BAM gaan net lekker tekeer in hun oranje hesjes en
dan vraagt een of andere beroepskritikaster aan de wethouder: "Hebben
jullie eigenlijk nagedacht over de ontsluiting?"
"Ontsluiting?"
Hij kijkt gekwetst, zoals een ervaren gynaecoloog zou kijken.
"Nou gewoon ..." Hij herpakt zich. "Hier komen die auto's uit de garage
en die gaan dan hup, allemaal die kant op. En er komt een rotonde, dat
breien we wel rond. Hier, of een stukje verderop kan ook. Vergeet niet,
we heben een paar miljoen te makken – daar kunnen we één of twee van die
oude bruggen mee slopen en fietsers nemen dan de Zijlbrug. Of die andere
brug. En verder is het een kwestie van Obstruct and Design."
En het gekrakeel barst los! Extra commissievergadering, interpellatiedebat,
enz. Zo is het nu, maar straks zegt de wethouder met een minzaam knikje:
"Begrijp ik het goed? Meneer denkt dat er over die rotonde niet is nagedacht?
Nee? Dan weet ik het goed gemaakt! Stap in! Mijn dienstauto staat voor
u klaar!"
Bij het Bavorama wordt hij al van verre toegewuifd door een schare enthousiaste
vrijwilligers in hemdsmouwen. Ze wijzen trots op de rondsnorrende modelautootjes.
"Het is voor de bakker, meneer Van Velzen", roept er een. "Hij draait
als een tierelier!"
[Voorgelezen tijdens de Broodkast radiouitzending van april 2008
op Radio Haarlem 105.]
© Marius Jaspers - p 2008 Raarlems Dagklad
Reacties naar marius.jaspers@gmail.com
https://arnodb.nl/marijas/ |