Bezuinigingsvreugd

Dertig miljard euro bezuinigen, hoe doe je dat? Simpel: een eigen bijdrage van €750, de hypotheekaftrek afschaffen, de basisbeurs overboord, de pensioengerechtigde leeftijd optrekken tot vlakbij de sterfdatum ...

Zomaar een paar voorstellen waarmee dertig ambtelijke werkgroepen in opdracht van wijlen het kabinet Balkenende-Bos de overheidsfinanciën op orde menen te kunnen krijgen. Niets heilig, niemand veilig - dat was het motto. Vergeet morele plicht, ethische bezwaren, oude loyaliteiten en knellende kaders, knal er eerst een salvo losse flodders uit en daarna maken we pas politieke keuzes.

En als het zo kan bij het rijk, waarom dan niet op gemeenteniveau? Haarlem heeft een onaanvaardbaar hoge schuld van 400 miljoen!

Bij wijze van experiment voerde ik vanochtend een gesprek met Rimco van Knift, ambtenaar derde klas, en sinds 1972 werkzaam op burgerzaken, afdeling uittreksels en afschriften, met als specialiteit afschriften. Rimco is op zijn hoede en spiedt onrustig om zich heen. Ik leg de bedoeling van onze sessie uit. Hij schrikt zichtbaar, schikt zijn grijze stropdas en dan komt het hoge woord eruit. "Is er een protocol?"

"Nee, Rimco, geen protocol, dat zet een rem op de spontaniteit. Jóuw spontaniteit! Ik noteer alles en jij spuit de bezuinigingsideeën, zonder zelfcensuur. Rijp en rot door elkaar. 40 miljoen in 2011, daar streven we naar. Ben je er klaar voor?"

Het blijft stil. Ik wacht op de brainstorm. Rimco van Knift schraapt zijn keel, en nogmaals. Hij poetst traag zijn brillenglazen met een grijsfluwelen doekje. "De ordners ...", zegt hij tenslotte schuchter.

"Ja ...?"

"Onze ordners worden afgeschreven over 24 jaar en dan weggegooid. Soms is alleen de rek uit het elastiek. Als je dat vervangt, kunnen ze weer prima mee."

Ik knik bemoedigend, híj schraapt zijn keel en onthult dat er door bepaalde collega's verkwistend wordt omgesprongen met vlakgom, daar valt nog veel te winnen ...

"Rimco ...? Rimco, veer-tig mil-joen! Vat je het? Weg met die kaasschaaf, pak de botte bijl. Denk groot, denk 'out of the box', kijk verder dan je eigen grijze bureau, stel je voor dat Haarlem van jou is - jij, Rimco van Knift, bent hier alleenheerser, je hebt meer macht dan een Egyptische farao en de Azteekse zonnegod bij elkaar!"

Er sneeuwt wat grijze roos op zijn revers.

"Als we nieuwe straten alleen korte straatnamen zouden geven ... nou, het is wel een raar idee ..."

"Kom op, Rimco, 'lean and mean', jíj moet het verschil maken."

"... met alleen korte namen, Kokstraat en Zakstraat en zo, kunnen we besparen op de blauwe naambordjes."

"Ga door ..."

"De parkeerpaaltjes kunnen best een maatje kleiner op sommige plekken. 'Small' in plaats van 'medium' ... Wacht, nóg wat, van de Vijfhoek maken we de Vierhoek, dat scheelt 20%! En stel dat we de bloemenmeisjes dit jaar crocussen laten uitdelen, in plaats van narcissen! Of dat Haarlem als eerste gemeente een kattenpenning invoert, dat is misschien haalbaar ... een sierduivenpenning!"

Hij is los.

"Nu doorpakken, Rimco, gooi het breed!"

"Een wildwaterkanobaan in de Jan Gijzenvaart? Koi karpers kweken in de Veerplas? Een kabelbaan van noord naar zuid, als alternatief voor de Zuidtangent? De daklozenopvang kan best in de open lucht, toch? De WOZ 30% verhogen, nee, doe maar 40%. En de leges 80%! Kassa! We sluiten alle achterstandswijken en annexeren Bloemendaal en Aerdenhout! Dáár valt wat te halen, Schalkwijk geven we terug aan de natuur. Burgers kunnen dure jachtvergunningen kopen om meeuwen te schieten! En we verkopen aan rijke zakenlieden landingsrechten voor helikopters op het dak van V&D ... Wat dacht je van zonnepanelen op de Bavo en een windturbine op het Teylers Museum? In de Vleeshal komt een kiloknaller als het aan mij ligt. Uh ... ga ik te snel?"

Ik schud van nee. Van Knift hijgt, zijn wangen hebben een koortsige gloed en er kruipen een paar schuimbelletjes omhoog uit zijn linkermondhoek.

"We kappen de hele Haarlemmerhout, heb je in één kap, uh ... hihi, klap een locatie voor een ski-schans, een megacasino, een sekspaleis en Disneyland Haarlem! En waarom moeten we twee Houtstraten hebben? Alleen de Kleine is genoeg. En laat die nieuwe korpschef, die Jannine van den Berg, maar met een tuktuk uit Den Haag komen, een diensttuktuk! Briljant, al zeg ik het zelf en verder privatiseren we de gemeenteraad. En ik ontsla per direct alle ambtenaren zonder grijze stropdas ..."

Het begint nu eng te worden.

"Meneer van Knift ... Rimco ...? We zitten al op 630 miljoen extra inkomsten ..."

Hij lijkt te ontwaken uit zijn trance, veegt met een grijze, linnen zakdoek de schuimbelletjes uit beide mondhoeken en staat stram op.

"Heb ik het goed gedaan, meneer?"

In de deuropening draait hij zich om: "Ik weet in het magazijn nog een stapel oud, grijs, gemarmerd vloeipapier te staan, daar kunnen we best nog op printen ..."

Mijn laatste twijfel is weg. Met die Haarlemse bezuinigingsoperatie komt het helemaal voor de bakker.

[Voorgelezen tijdens de Broodkast radiouitzending van april 2010 op Radio Haarlem 105.]

 

© Marius Jaspers - p 2010 Raarlems Dagklad

Reacties naar marius.jaspers@gmail.com
https://arnodb.nl/marijas/