Een waarschuwing voor de luisteraars thuis: de nu volgende column is geschreven
door een witte man. En ook voor de mensen hier in de Heeren Sociëteit
die met gesloten ogen luisteren, zeg ik het er voor de zekerheid maar
even bij: hier spreekt een witte man.
Het is dezelfde witte man van de vorige Broodkast radio-columns,
daar hebt u gelijk in - maar met dit verschil dat ik me toen nog niet
zo bewust was van mijn eigen witheid. Dat was vóór de gemeenteraadsvergadering
van donderdag 29 april.
Het was een bijzondere vergadering, met een volle agenda; eerst kregen
de oude wethouders hun uitlui en na de pauze werd de nieuwe ploeg geïnstalleerd.
Afscheidstoespraakjes van Maarten Divendal, Hilde van der Molen en Chris
van Velzen. Er waren momenten van ontroering, en allen keken met voldoening
terug op hun ambtsperiode. Ik kreeg de stellige indruk dat ze meenden
wat ze zeiden, dat er hard was gewerkt, dat ze het goed hadden gehad samen,
ondanks verschillen in karakter en politieke opvattingen.
Na de pauze werden de vijf nieuwe wethouders ingezworen. "Dat verklaar
en beloof ik", "Dat verklaar en beloof ik", "Dat verklaar en beloof ik",
"Dat verklaar en beloof ik", zeiden ze en ééntje (van D66) zei "Zo waarlijk
helpe mij God almachtig". Vervolgens hield ieder zijn introductietoespraakje
(die hadden ze wat mij betreft beter alle vijf tegelijk kunnen houden)
en er was gelegenheid tot het stellen van vragen.
Hilde van der Molen (SP), die net een kwartier geleden haar wethouderspetje
had afgezet, pakte haar rol als oppositieleider met verve op. Het zojuist
gefabriekte coalitieakkoord zou best wel eens de doodsteek kunnen zijn
voor ... (mopper-mopper) en de genadeklap voor ... (mopper-mopper-meer
gemopper). En wat ze verder nog kwijt moest: wat een gemiste kans dat
het wethoudersteam bestond uit VIJF WITTE MANNEN.
Ze zei het met een venijn alsof ze het had over vijf vluchtgevaarlijke
tbs-ers; vijf melaatsen die ongediplomeerd waren aangesteld bij een kinderdagverblijf;
vijf pyromanen die tijdens een langdurige droogte in de Kennemerduinen
zouden assisteren als vrijwillige brandwacht.
De vijf witte mannen lieten haar betijen, met zo'n gezicht van 'ach ja,
die ... die is van de oppositie en dan word je geacht een beetje rot te
doen.' Niemand vroeg Van der Molen wat zij nou insinueerde. Ook dat was
een gemiste kans. "Hilde, bedoel je te zeggen dat het het Haarlemse Groenplan
ten goede zou komen als er een bosneger of een pigmee bij B&W had gezeten?
Hilde, moet ik uit je woorden opmaken dat volgens jou de inrichting van
de Spaarneoever baat zou hebben gehad bij de benoeming van een indiaan
uit het Amazonegebied?"
Waarschijnlijk laten haar woorden zich vertalen tot een cru, ideologisch
bepaald idee als: vijf wethouders? Dan eis ik één vrouw in het college
(liefst mijzelf) en bovendien heb ik recht op minstens één allochtoon.
Uit naam van de emancipatie.
We hebben het allemaal al eerder gehoord natuurlijk, en er is vaak de
spot mee gedreven, maar gek genoeg kon ik de dagen daarop Hildes witte
man niet van me afschudden. Het was 'the white man's burden', maar dan
anders.
Ineens bekeek ik mezelf als 'bakra', zoals Surinamers een blanke noemen.
En hoe meer ik keek, hoe stereotieper ik mezelf vond. Afstandelijk, punctueel,
stijf in de heupen, gehecht aan vaste gewoontes ... Elke keer dat ik op
mijn horloge keek, dacht ik: God, wat ben ik wit! Intens wit! Alle vooroordelen
over witte mannen werden door mij bevestigd.
Op een nacht droomde ik dat ik precies om zes uur bloemkool met maizenasaus
zat te eten. Toen ik opstond van tafel om uit de strak georganiseerde
koelkast een glas melk te pakken keek ik in de spiegel en zag geen pigment
meer. Niks, nergens. Geen sproetje, geen wimpertje. Ik was de witste mens
ooit!
Die droom bracht de ommekeer, je moet het niet overdrijven. Niettemin,
ik kan het iedereen (blank én zwart) aanraden, zo'n witheidstest. Het
brengt zelfkennis en nieuwe inzichten. En onze nieuwe wethouders zouden
'm zeker moeten doen: Ewout Cassee, Jack van de Hoek, Rob van Doorn en
Pieter Heiliegers.
Het is nog veel te vroeg voor een oordeel, maar als u mij vraagt om een
eerste impressie ... Ik vond ze wel een beetje ... BLEEKJES.
[Voorgelezen tijdens de Broodkast radiouitzending van mei 2010
op Radio Haarlem 105.]
© Marius Jaspers - p 2010 Raarlems Dagklad
Reacties naar marius.jaspers@gmail.com
https://arnodb.nl/marijas/ |