bubblebubbletoilandtrouble

Bubble, bubble, toil and trouble

Het Neoncollege ruikt als een middeleeuws slachthuis tijdens een hittegolf. Wie zijn neus volgt naar de oorsprong van de weemakende lucht, komt terecht in lokaal 13, het epicentrum van het nieuwste taalproject van Jasper Muisarm, leraar Engels. Er heerst grote bedrijvigheid. Leerlingen hakken in op stukken long en slierten luchtpijp, of proppen schapenmagen berstensvol met vlees, niervet en havermout. Muisarm (38), half aan het oog onttrokken door flarden kookwasem, kijkt glunderend toe: "In november speelde Oranje de play-offs voor het EK en op het Leidseplein hadden een paar meiden gezien hoe feestende hooligans hun kilt optilden en hun achterste ontblootten. Nou, je snapt het al, die hadden het de hele les over niets anders. Daar wil ik als leraar dan iets mee doen, met dat enthousiasme, en zodoende viel de keus dit jaar op Schotland."

"Natuurlijk moesten er ook typisch Schotse gerechten gemaakt worden. Op internet zochten de kids zelf naar recepten en zo kwamen ze op 'haggis'. Pfoe, dacht ik eerst, is dat niet erg ambitieus voor onervaren koks? 'Scones' zijn ook lekker en die hoeven geen 5 uur te koken. Maar ze waren niet te stuiten. Later kom je vanzelf op allerlei invalshoeken. Voor de meeste kinderen hier betekent koken dat moeder Cup-A-Soup opwarmt in de magnetron. Dan is dit toch wel even wat anders." Muisarm gebaart naar de reusachtige pan, waarin zeven bruingrijze bollen dobberen: 'haggis' zo groot als handgranaten. "Ik zag ook een mooi bruggetje naar onze multiculturele vrienden. Die denken dat je van een schaap alleen shoarmavlees kan maken. Dat de Schotten de pens van zo’n beest gebruiken om er het hart, de lever en de longen in te koken, was echt een eye-opener voor ze."

Muisarm – in zijn vrije tijd actief bij de vrijwillige brandweer – is niet voor een kleintje vervaard. Zo was hij in 1994 de motor achter TEQUILA, een acrostichon voor TEachers QUestion Intellectual LAziness. Hij is nog steeds trots op die naam. "Tequila spreekt jongeren aan en bovendien, de vlag dekt de lading. Ik wilde af van het idee dat je als leraar verantwoordelijk bent voor lesinhoud en resultaten. Motivatie moet uit de leerling zelf komen. Dat ging best ver voor die tijd."

Een daverende dreun tegen de buitenmuur doet even vrezen dat een traditioneel denkende vader het gebouw ramt met een shovel, maar Muisarm veegt zonder met zijn ogen te knipperen een stukje beslagen ruit schoon met zijn schort en wijst vertederd naar het plein, waar twee gespierde knapen sjouwen met een vijf meter lange paal. "'Tossing the caber', ken je dat? Paalwerpen. Een vast onderdeel bij de Highland Games. Dat is het mooie van zo'n project als dit: er is voor elk wat wils. Zo'n paal weegt 70 kilo en je wil niet weten wat dat doet voor het zelfbeeld van die gasten. Aan een dictee valt geen eer te behalen voor ze, want hun fijne motoriek laat toch niet toe dat ze accenten en leestekens op de juiste plaats zetten."

"Die 'caber' hebben ze bij techniek gemaakt. Bij wiskunde hebben ze hem gewogen en opgemeten. Samenwerking met collega's is een 'conditio sine canon' als je een project doet. Als je die er niet in het beginstadium bij betrekt, krijg je gezanik. Anderzijds, als je het een beetje goed brengt komen ze ineens met allerlei dwarslaesies naar hun eigen vakgebied." Ik word meegevoerd naar lokaal 7, dat tijdelijk is omgebouwd tot gebruikersruimte. Hier worden scènes nagespeeld uit Trainspotting. De regie is in handen van Goosje Blijluijer, lerares verzorging, die geestdriftig knikt als Guido een spuit zet. Een medeleerling maakt filmopnamen. "We doen standaard iets met drugs – dat is schoolbeleid – dus dit paste er naadloos in."

In 2001 verwierf Muisarm bekendheid met het 'taalgetto', een variant op het overbekende taaldorp, maar dan toegesneden op leerlingen uit achterstandswijken. Hij werd toen genomineerd voor Leraar van het Jaar en dat smaakte naar meer. "Mijn collega’s worden wel eens moe van me", erkent hij en zwijgt even omdat een regiment doedelzakspelers langs marcheert. Als het gejengel is weggestorven, klinken kort na elkaar zeven luide explosies. Glibberend over brokken halfgaar orgaanvlees bereiken we lokaal 13. Als Muisarm de ravage ziet, beseft hij dat hij dit jaar naast de titel zal grijpen. Met gebalde vuisten vaart hij uit tegen zijn bedremmelde keukenpersoneel: "Stelletje koeienkoppen, ik had het nog zo tegen jullie gezegd: HAVERMOUT ZWELT OP, dus elk kwartier even met een naald in die pens prikken, anders kan de lucht er niet uit en spat de boel uit elkaar! Is dat nou zo moeilijk?"

Dan krijgt de onderwijsvernieuwer een ingeving. "Is er nog havermout over? Ja? Zout en water? Ook nog? Dan gaan wij NU als gekken aan de slag om die zooi op te ruimen. We maken 'traditional Scottish porridge'! Vooruit, we hebben geen seconde te verliezen, jongens, dit is belangrijk voor me. Die jury kan ieder moment komen!"