debatofdeba

Debat of de BA'?

Het maatschappelijk debat is in dit land van een armetierig niveau. Zelden hoor je zorgvuldig opgebouwde betogen en doorwrochte argumenten. De kiezer wordt afgescheept met geschimp, verdachtmakingen, simplificaties, leugens en drogredeneringen – op hoge toon gelanceerd door partijen die elkaar niet blieven of alleen als karikatuur kennen. Dat verbaal geweld schaadt de democratie en ik zou daarom liever politiek gewicht toekennen aan een andere, gezondere vorm van spierballenvertoon.

Ik kwam op het idee toen ik de jaarwisseling doorbracht in Orkney, een eilandengroep ten noorden van Schotland. Daar vieren ze Nieuwjaar met de BA', een soort massarugby. BA' is de korte vorm van 'ball', de speelbal. En dus niet van 'barricaden' – ook geen gekke theorie, want op de wedstrijddag zijn in Kirkwall (met 7000 inwoners de belangrijkste nederzetting) alle etalages, voordeuren en zelfs PIN-automaten met zware planken afgezet, zodat de meute in het heetst van de strijd behalve de eigen botten en schedels niet ook het onroerend goed beschadigt.

Er wordt gespeeld door de stoerste mannen van het stadje, die traditioneel worden onderverdeeld in uppies en doonies. Eerstgenoemden zijn landrotten, terwijl doonies beroepshalve het ruime sop kiezen, als visser of matroos. Het doel van het spel is simpel: de uppies moeten de ba' (jaarlijks speciaal vervaardigd van met kurk gevuld leer) vanaf Broad Street doen belanden bij de haven van Kirkwall Bay, daarbij meer dan stevig gehinderd door enkele honderden – jullie raden het al – onverzettelijke doonies, wier primitief streven het is dezelfde ba' tegen een muurtje aan de andere kant van het stadje te drukken. Dat lukt niet altijd voor het invallen der duisternis.

De opkomst van de matadoren, ieder van hun eigen kant van de stad, had iets tribaals; dit was een stammenoorlog. Mannetjesputters, schouder aan schouder; gebundelde vastberadenheid, eendracht en oerkracht. De ba' werd opgegooid en ... daarna heb ík 'm nooit meer teruggezien. Hij was er, ongetwijfeld, ergens tussen de zwoegende lijven, daar waar de dierlijke geluiden het luidst klonken – gebrul, gegrom, gekreun. Hij was op de plek waar de stoomwolk uit de mêlee oprees – een cocktail van zweet, schuimvlokken en testosteron. Na een halfuur waren wij vernikkeld; de onzichtbare ba' had toen hemelsbreed hoogstens 5 meter afgelegd. We gingen ergens soep eten en bij terugkomst bleek de situatie onveranderd.

"Hoe weten ze wie bij elkaar horen?" vroeg mijn vrouw, zich voor het eerst van haar leven verdiepend in een teamsport. Ik opperde dat uppies naar schapenkeutels roken en doonies naar vis. Geintje, die mannen kennen elkaar natuurlijk allemaal. Dus als we de BA' integreren in het Nederlandse kiesstelsel moet daar wat op gevonden worden. Populisten met platinablonde pruiken laten spelen leek ons onpraktisch. De linkse kerk in rood tenue? We keken nog een tijdje hoe de krachtpatsers sleurden en sjorden, waarna we het voor gezien hielden. In The Orcadian lazen we later dat de ba' met aanhangende mannen anderhalf uur in een steegje had vertoefd, maar uiteindelijk hadden de doonies gewonnen. Of anders de uppies.

Maar jullie snappen waar ik heen wil. Voor de sociale cohesie en het wederzijds respect is het uiteraard bevorderlijk als rivaliserende groeperingen elkaar ontmoeten (en intiem leren kennen). Ik stel daarom voor dat 30 Kamerzetels kunnen worden behaald in landelijke BA'-rondes. Op een punt slechts ben ik er niet uit. Wat te doen met de vrouwen? Want dit was de Men's BA'. Ooit was er ook een Women's BA', maar die werd afgeschaft. Niet wegens gebrek aan belangstelling, vertelde ons een toeschouwer, met een veelbetekenende knipoog. Integendeel. Too violent ... De vrouwen vochten als straatkatten en na afloop was er geen gemoedelijk glaasje whisky ...