duizenddagen

Duizend dagen

"Examentraining wordt de normaalste zaak" poneerde de voorpagina van de Volkskrant vanochtend. 82% van de scholen biedt de leerlingen extra training aan, soms (tegen betaling) in samenwerking met een extern bureau. En daarnaast slaat een keur aan particuliere instellingen en opleidingen een slaatje uit de examenhype.

Het aanzien van de docent is de afgelopen veertig jaar stelselmatig ondermijnd door de politiek, de Inspectie, de onderwijsmaffia en de ouders. Maar laten we toch vooral de scholen zelf niet vergeten. Een school die externe 'examenlessen' aanbiedt diskwalificeert zijn eigen personeel (niettemin zullen ze binnenkort uit concurrentieoverwegingen allemaal gaan meedoen).

Ik ga het niet tot op drie cijfers achter de komma uitrekenen (een onuitroeibare hebbelijkheid in edukringen), maar je mag aannemen dat een vwo-leerling in zes jaar circa duizend dagen les heeft gekregen. In duizend dagen kun je – in theorie – toch best het een en ander aan inzicht en kennis opdoen, de vereiste oefeningen maken, aan je tekortkomingen schaven en hiaten wegwerken. Al die tijd maak je proefwerken en tentamens (zelfs meer dan goed voor je is) of los je sommen en problemen op. In diezelfde duizend dagen ontwikkel je daarin gaandeweg routine en ontdek je welke voorbereiding en welke technieken bij jou het best renderen. Mocht je ondanks je constante inspanningen vastlopen bij het leren of stroef gaan, is er altijd wel een vakbekwame leraar in het gebouw met een druppeltje kruipolie. Ze zijn heus niet te beroerd je op verzoek een paar trucs of adviezen aan de hand te doen.

Gespecialiseerde bureaus als Onderwijshelden strijken in het seizoen dagelijks €100 euro op per leerling; de deelnemende leerlingen en de bezorgde ouders die zo'n bedrag ophoesten, mogen zich afvragen hoe drie intensieve dagen 'schaduwonderwijs' zich verhouden tot de duizend die de kandidaten al achter de kiezen hebben. Als ze elke dag 0,003% harder hadden gewerkt of 0,003% beter hadden geluisterd, of 0,0003% meer vragen hadden gesteld, had dat dan niet hetzelfde effect gehad? Nou ja, laat het 0,005% zijn. Of 0,1% of 1% ... Reken samen met een Onderwijsheld naar keuze uit hoeveel minuten extra huiswerk ze hadden moeten doen (misschien kent jouw Held een handig foefje!) – of beter, doe het op eigen kracht. Bedenk als de som af is, dat veel leerlingen (vooral de luiere sujetten) wel 30% beter kunnen (dat is 10.000 x 0,003).

En de altijd hypernerveuze scholen zouden er beter aan doen zich sappel te maken over minder modieuze zaken. Laat ik eens iets noemen: nergens in de ontwikkelde wereld hebben leerlingen minder plezier in wiskunde en lezen dan in Nederland. Dat lijkt me het grootste euvel. En als we dat verhelpen is de rituele paniek in het zicht van de eindstreep grotendeels overbodig.