instantdocent

Instant-docent

"Onderwijsbond wil onbevoegden voor de klas", kopte Trouw op 27 maart. Even verkeerde ik in de veronderstelling dat de onderwijsbond AOb zijn onderwijsondermijnend beleid van de afgelopen twintig jaar tot in de uiterste consequentie had doorgevoerd en het zielige restantje bevoegde leraren nu definitief wilde afdanken.

Deze vergrijsde groep is nog steeds behept met een rudimentaire beroepstrots. Vooral eerstegraders blijven tegen de verdrukking in frontaal lesgeven. Daarnaast koesteren ze openlijk heimwee naar de status en de dienovereenkomstige salarisschalen van weleer. Rancuneus herinneren ze zich hoe lichtvaardig hun bonden die hebben verkwanseld in ruil voor een handjevol modieuze spiegeltjes en kraaltjes. Helemaal ondenkbaar zou het dus niet zijn indien de Algemene Onderwijsbond met een schone lei wilde beginnen, om de Tweede Fase in te gaan met een frisse, hooggemotiveerde, dankbare (zij het onbevoegde) achterban!

Het werkelijke voorstel is nauwelijks minder absurd. De laatste generatie gekwalificeerden behoudt haar werk, maar kan zich gaan ontfermen over een bonte stoet nieuwe collega's: gesjeesde kweekschool-studenten, opgepiepte en opgepepte werklozen en een cohort uitgepoetste huisvrouwen. Het enige wat de nieuwkomers met elkaar gemeen hebben is hun gebrek aan vakkennis en ervaring.

Het is des te schrijnender dat dit voornemen niet ontsproten is aan een dolgedraaid hersenkwabje van staatssecretaris Adelmund van Onderwijs, maar gedienstig wordt aangedragen door degenen die geacht worden de belangen van het onderwijspersoneel te behartigen. Zou zo'n 'constructief meedenkende' AOb-woordvoerder kalmpjes op de snijtafel blijven liggen als de verpleegster tegen hem zei: "Meneer Tichelaar, de chirurg heeft vandaag een adv-dag, maar ik zal proberen zelf uw nier te transplanteren. Alles is beter dan patiënten naar huis te sturen. Mag ik mijn handleiding zolang op uw hoofdkussen leggen?"

Het is nog maar tamelijk kort geleden dat de Haagse lucht zwanger was van gevleugelde woorden als 'deskundigheidsbevordering', 'professionalisering' en 'competentiebeloning'. Maar zodra blijkt dat het zieltogende onderwijs niet overnight valt te genezen, vervalt men in het andere uiterste. Iedere toevallig passerende alfabeet wordt voortaan door de directeur getackeld met de vraag of hij hem uit de brand kan helpen met groep vijf en zes. Dilettantisme is geen bezwaar. "De juf heeft al de hele week gordelroos. De sleutelkinderen raken bij bosjes kwijt en de ouders beginnen te morren. Je mag die baan op je eigen manier invullen."

Het ware probleem van het onderwijs is dat het al jarenlang een kwestie is van liefdewerk en oud papier. Ad hoc maatregelen en lapmiddelen bieden daarom geen soelaas meer. Voor lessen van niveau moet betaald worden. Het zou al heel wat helpen als die types van de AOb beseften dat ze zich dankzij het lerarentekort eindelijk niet meer hoeven laten ringeloren.

Rekruteer toch uit een stoffig Oost-Gronings ledenbestand een bejaarde ijzervreter, zo een met een levenslange autoriteitenhaat, een ongetemde snor, een kokerblik en een mond vol rabiate frasen en trotskistische strijdliederen. Laat de krasse demagoog over het Malieveld uitschreeuwen dat "maatschappelijke verantwoordelijkheid uitsluitend een zaak is voor de bazen". Geniet ervan als hij onredelijke eisen sist naar de onderhandelaars van het ministerie. Gniffel als hij Hermans hoogstpersoonlijk een poot uitdraait. Zorg dat de camera's zoemen als hij bij het verlaten van de vergaderzaal over in zwijm gevallen ambtenaren heenstappen. Neem hem op de schouders als hij fier meldt dat al zijn verlangens zijn ingewilligd - zonder restricties.

Trek om te beginnen dit serviele voorstel in. Doe het niet voorkomen dat iedere goedwillende amateur met een vlotte babbel zich wel door zo'n jaartje lesgeven heenschmiert. Maak duidelijk hoe moeilijk het is dertig druistige kinderen dag in dag uit zinvolle kennis bij te brengen. Vergeet er niet bij te vertellen dat een capabele leraar veel waardering krijgt en in de toekomst exorbitant veel zal verdienen. Alleen op die manier zullen studenten de nacht in slaapzakken doorbrengen op de stoep voor de lerarenopleidingen om een inschrijvingsformulier te bemachtigen. En in 2010 is de Algemene Onderwijsbond dan in een positie om zich keihard op te stellen bij het overleg over de opleidingseisen voor het basisonderwijs.

"Weg met de invalmoeders en hulpjuffen", schuimbekt de stakingsleider in zijn megafoon, toegejuicht door duizenden jonge onderwijskrachten. Het is de gevreesde Tichelaar. Krijgshaftig toont hij het logo van zijn nieuwe, paarse AOb-petje: Academics Only.