jukeboxvannederland

Jukebox van Nederland

"Misschien wordt het morgen beter," zei mijn vrouw (over het druilweer, mijn taaie hoest, haar dufheid) en ik vulde gedachteloos aan "maar het wordt toch nooit goed".

We schoten in de lach, waar kwam Cornelis Vreeswijk ineens vandaan? We joelden een stukje van het refrein, met als toegift wat flarden van De nozem en de non (die verliefde non die achterop des nozems brommer sprong).

Troubadour Vreeswijk verkaste later naar Zweden, waar hij meer erkenning kreeg dan hier – zijn begrafenis in 1987 werd zelfs rechtstreeks op televisie uitgezonden. Alleen wou ik het daar niet over hebben. Want wat een mirakel, dat vijf simpele woorden in een paar milliseconden een liedje oproepen. En hoeveel van die liedjes liggen er te wachten op hun kans, in de reusachtige jukebox van je brein?

Van Spotify, dat me veel schitterends aanlevert, kreeg ik eind december ongevraagd de 'wrap' van 2023, met uurtotalen, grafieken en kruiperige complimenten dat ik 39 verschillende genres had beluisterd (krijgen anderen op hun falie dat ze de madrigalen en motetten hebben verwaarloosd en dat dat in 2024 echt anders moet?). Mijn meest gedraaide nummer was Zeilmeisje van Lucky Fonz (ik geef toe, ik was er rijkelijk laat bij):

En het leven is soms lelijk en het leven is soms mooi
Maar eigenlijk is het leven vooral een eindeloos geklooi
En ben ik dan zo'n sukkel omdat ik het dan niet snap
En dat alles mij doet denken aan die niet te snappen grap
Van de man die z'n koffie zonder suiker wil en dan zegt die ober "joh,
Is koffie zonder melk ook goed want de suiker die is op?"

Nou was dit alleen 2023. Wat voor 'wrap' zou je over een heel leven te zien krijgen? Want al vanaf je kinderjaren stroomt er dagelijks muziek je hoofd binnen. Het gros verdwijnt in het niets; een gedeelte blijft hangen, gewenst of ongewenst. Bewust wissen gaat helaas niet. "Weet u zeker dat u Papa van Stef Bos permanent wilt verwijderen? Ja/nee." En dan is er de elite: nummers die jou wisten te vinden op het moment dat je ze nodig had. Die staan voor wie je toen was. Je persoonlijke top 200, zeg maar.

(Tip: doe een serieuze poging die op te stellen, liefst samen met vrienden en ik garandeer je een geweldige avond.)

We gaan een stapje verder: wat als we big data hadden kunnen verzamelen voor een heel volk? Voor alle Nederlandstalige muziek die na Het Dorp is verschenen, via Big City (Tol Hansen) tot aan Europapa toe? We gooien alles in de mix: smartlappen, cabaret, zoete liefdesliedjes, carnavalskrakers, Wende, Roosbeef en een vracht van die stoere-maar-toch-gevoelige-Nedermannen-pop.

Dan krijg je een lijst van alles wat grote groepen mensen heeft aangesproken en geroerd – met wat goede wil een sociale geschiedenis van ons momenteel zo verdeelde volk. Liedjes die bijna alle 17 miljoen mensen op dit kleine stukje aarde kennen. Geliefde liedjes die je nooit meer in kantine of bruin café zou horen als je emigreerde.

Over migratie gesproken: laten we de verplichte inburgeringscursus voor immigranten afschaffen. In plaats daarvan moeten die binnen een jaar minstens 25 liedjes uit de verbluffende rijkdom van onze canon foutloos mee kunnen zingen. Zo leren ze onze prachtige taal (Jasperina de Jong, Robert Long) en krijgen ze inzicht in de peilloze dieptes van de Nederlandse ziel (Een eigen huis, een plek onder de zon). Samen ‘Bloed, zweet en tranen brullen, dat schept een band. En zou er één PVV’er zijn die het droog houdt als een verlegen Eritreeër of Syriër opstaat en zegt: "Iek nu voor jullie zingen liedje van Ramses Shaffy. Heet Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder.