kerstspreiding

Kerstspreiding

Willen jullie méér Kerstmis of minder Kerstmis? Ik stel me voor hoe ik dit al dan niet demagogisch roep tegen twintigduizend lezers van Straatjournaal. Handen omhoog voor meer? Eenmaal, andermaal ...?

Het is geen loze vraag, die Kerst ligt niet in beton gegoten, zoals politici dat uitdrukken. Een kort historisch overzicht: bij het concilie van Mainz in het jaar des Heren 813 werd Vierde Kerstdag afgeschaft. Een kleine duizend jaar later, in 1773, sneuvelde ook Derde Kerstdag, op last van de overheid. Wij hangen nu aan onze twee dagen, maar de meeste Amerikanen houden het na Christmas Day al voor gezien. Op Tweede Kerstdag werken ze gewoon en daarna eten ze kalkoenkliekjes. Wanneer ze fatsoenlijk naar de Meubelboulevard gaan is mij een raadsel.

Shakespeares komedie Twelfth Night verwijst naar Driekoningenavond, het einde van de twaalf dagen die Engelsen in die tijd uittrokken om de geboorte van Christus te vieren. Bijna twee weken schransen en slempen? Zelfs met een hulplever en drie bijmagen zou ik al op fifth night moeten afhaken, vrees ik.

Niet dat ik calorieënvrees heb, integendeel. Het recept voor een traditionele plumpudding ligt klaar op de keukentafel. De laatste zondag voor de Advent, vijf weken voor Kerst, helpen alle gezinsleden in Engeland beurtelings mee om de ingrediënten van het gerecht te mengen. Dat ritueel versterkt de saamhorigheid en betrokkenheid. Stir-up Sunday, noemen ze die dag. Na het roeren wordt het mengsel tot een bal gekneed en gestoomd – zeven of acht uur lang.

Tussen Stir-up Sunday (dit jaar 25 november) en 25 december moet de pudding rusten en rijpen. Voor het opdienen wordt hij opnieuw verhit en eventueel geflambeerd of overgoten met karamelsaus. Een reden dat de pudding zo'n instituut werd was de lange houdbaarheid. In de tijd van het Empire konden ver weg gestationeerde troepen en officials daardoor toch getrakteerd worden op a taste of home. En ook symboliek speelde mee. In de pudding werden gedroogd fruit en specerijen uit dat hele, machtige wereldrijk samengebald.

Vijf weken is het minimum, maar met een beetje geluk blijft zo'n gestoomde pudding dertien (13!) maanden goed. En dat brengt mij bij mijn idee van Kerst-spreiding. Want de makke van Kerst is toch dat een heel volk het tegelijk wil vieren, met alle hectiek en paniek van dien. Neem alleen al de bloedige onderhandelingen over de datum van het gezellig samenzijn. 25 of 26? Mijn schoonfamilie begint rond Moederdag al te steggelen. Iedereen tot in de derde graad van verwantschap delibereert mee. Wie heeft er nachtdienst, kinder- en huisdierenopvang, vervoer? Etc.

In de aanloop naar de dag dat Maria is uitgerekend, doen vriend en vijand er alles aan om de Kerst-hysterie aan te jagen: DJ's, meteorologen met hun sneeuwvoorspellingen, dennen- en kaarsenkwekers, topkoks, pastoors, stollenbakkers en poeliers. Het lijkt een complot om ons een Kerst-overdosis te bezorgen. Kerst-coaches en Kerst-therapeuten knappen massaal af en de eerste Kerstbomen worden rond 19 december alweer het raam uit geflikkerd door Kerst-slachtoffers die het niet langer trekken. Te vroeg gepiekt!

Ik weiger me nog langer gek te laten maken. Zeker, die plumpudding stoom ik volgens schema op 25 november. En vervolgens laat ik 'm rijpen. Maar dit jaar zet ik 'm pas in als het mij uitkomt. Ergens in februari, vermoedelijk, als ik in een winterdipje zit of – spontaan! – behoefte krijg aan wat menselijke warmte in een ongedwongen sfeer. "Hé, moet je horen. Ik heb nog een rustende plumpudding staan. En een goede wijn. Hebben jullie zin?"

Noem het een pop-up Xmas. En mocht het er niet van komen, is er geen man overboord. Dertien maanden houdbaar! Want vergeet niet, volgend jaar is het wéér Kerstmis.