overdedodenmariusjaspers

Over de doden: Marius Jaspers

Richard Stekelenburg | Haarlems Dagblad

Speelse schrijver en onderwijzer die je net even anders liet kijken.

In iets meer dan negentien jaar tijd schreef Marius Jaspers 3.642 stukjes op zijn weblog Dagklad. "Even kijken wat Marius heeft", was voor zijn vaste volgers jarenlang een dagelijks ritueeltje. Maar Marius is "Uitgeklad", zoals hij het naderend einde zelf aankondigde in juni. Tien weken later overleed hij.

Het is de heel eigen manier waarop Jaspers tegen iets aan kan kijken, die het onmogelijk maakt om niet even met hem mee te kijken. Verwonderd liep Jaspers door Haarlem, en verwonderd liepen we mee. Of het nu over actuele zaken in de Haarlemse politiek ging, de Haarlemse Plakoorlog, zijn favoriete dichtstbijzijnde provincie Noord-Holland, toevallige ontmoetingen of zoiets ogenschijnlijk simpels als het snijden van kaas met een kaasdraad: Marius vond een spitsvondige wijze om er zijn lezers deelgenoot van te maken. Allengs groeide daarbij de schat aan eigen woorden en begrippen als 'muggenmeester', 'Bavocentristisch', 'Grote Broer Haarlems Dagblad', en 'de huisdichteres'. Dat 'muggenmeester' als aanduiding voor de burgemeester van Haarlem nooit gemeengoed was geworden, had hij wel wat jammer gevonden, bekende hij niet lang geleden.

De 'huisdichteres' is echtgenote Sylvia Hubers, van 2009 tot en met 2012 stadsdichter van Haarlem. Ze werd destijds verliefd op zijn schrijfstijl, vertelt ze. "Marius kijkt altijd door een ander ruitje naar dingen. Als je een dagje met Marius op stap bent, leer je om je heen kijken. Bij hem is ook nooit iets zwart-wit. Hij voegt altijd kleur toe."

Jaspers werd geboren in Dokkum, maar een echte Fries zou hij nooit worden. Hij verhuisde met zijn ouders naar Haarlem nog voor hij Fries kon leren. Hij ging naar het Triniteitslyceum, studeerde aan de UVA en zette daarna zijn schoolcarrière voort als leraar Engels. Hij gaf les aan het Zaanlands Lyceum, op het Maimonides in Amsterdam en Gymnasium Felisenum in Velsen. Daarnaast werd hij verdienstelijk schaker, voetballer, hardloper en schrijver dus - van kort proza. Hij schreef onder meer voor het blad van zijn schaakvereniging en over onderwijs in het magazine en op de website van Beter Onderwijs Nederland. Sinds 2012 schreef hij ook columns voor daklozenkrant Straatjournaal.

Dagklad werd in 2005 geboren toen hij door 'Grote Broer Haarlems Dagblad' was afgewezen als columnist, nota bene nadat de krant hem zelf voor die functie had benaderd. De aanvankelijke naam Raarlems Dagklad vond hij al snel te wrevelig en werd eerst afgekort tot RaDa en daarna hernoemd tot Dagklad.

De onderwijzer voelde zich niet zelden minder vrij dan de schrijver. Het keurslijf waar hij, met name na de invoering van 'de tweede fase', steeds strakker in terechtkwam, paste hem niet. "Marius verzette zich daartegen, zoals gelukkig meer leraren, door zoveel mogelijk zichzelf te blijven en waar het kon toch klassikaal les te geven - al moest het haast stiekem", memoreerde oud-collega van het Felisenum Jelle van der Meulen tijdens Jaspers' uitvaart. "In de woorden van Marius: 'Het voelde alsof we ergens in een kelder van het gebouw een illegaal jeneverstokerijtje hadden'."

Toen hij na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne als inmiddels gepensioneerde onderwijzer les ging geven aan vluchtelingen, hervond de leraar zich: "Dít is de leraar die ik altijd geweest had willen zijn."

Op leerlingen maakte hij een onuitwisbare indruk, zoals blijkt uit reacties die loskwamen nadat hij in een column over zijn naderende dood schreef. Schrijfster, oud-leerling van het Maimonides en latere vriendin Ronit Palache haalde afgelopen week in haar column in het Nieuw Israëlitisch Weekblad liefdevol herinneringen op aan haar docent: "Ik weet niet of ik ooit eerder zo'n kinderlijk springerige en energieke man ontmoette als hij ..."

Drie jaar geleden nam Haarlem afscheid van Marius en Sylvia toen ze naar het dorpje Wijhe aan de IJssel vertrokken. Marius nam afscheid van Haarlem met een selectie van zijn columns in boekvorm. Haarlem was voor hem en Sylvia Haarlem niet meer. Het 'dorp' waar gelijkgestemden elkaar in verschillende maar overzichtelijke kringetjes ontmoetten, was verdronken in grootstedelijke herrie. "Het Spaarne is nog steeds mooi, maar ach, de IJssel is ook zó mooi", vatte Marius samen.

Dat afscheid was trouwens betrekkelijk. Dagklad ging gewoon door. De Wijhese Dagklad-columns - of eigenlijk: Da'klod, de Wiejese jaoren - kennen eenzelfde speelsheid, verwondering, vernuft, geestigheid en nuchterheid. Alleen het decor is anders.

De schrijver blijft sowieso, ook nu, want Dagklad blijft voorlopig online.