tataopzee

Tata op Zee

Briesen en tieren, als het even kan doe ik het liever niet, maar laatst schoot ik lelijk uit mijn slof. Het begon met Schiphol, onze nationale, op kerosine draaiende banenmotor. Er werd weer eens gespeculeerd over een uitbreidingslocatie voor de kust. Niks nieuws onder de zon/smog, het is eerder geopperd.

Ik zie er weinig in, maar die landingsbanen op zee hingen dus al in de lucht (als deze beeldspraak nog te volgen is) toen er bij Wijk aan Zee een stinkbommetje barstte: daar pikten de bewoners het niet langer dat slakverwerker Harsco, op het terrein van staalgigant Tata, om de haverklap enorme stofwolken over hun dorp uitbraakt. De 'grafietregens' laten op autolak een groezelig laagje achter dat bij laboratoriumonderzoek onder meer metalen bleek te bevatten: per kilo 450 mg zink, 310 mg chroom en wat lood, barium, kobalt, tin en arseen. Trotse koploper was vanadium, met 940 mg. Op de autolak? Eveneens op gazons, volkstuintjes en blozende kinderwangetjes. Op een voorlichtingsbijeenkomst werd sussend medegedeeld dat de smurrie geen acuut gezondheidsgevaar opleverde, "zolang je er geen kilo van at." Zoals bekend is in dit land van acuut gezondheidsgevaar slechts sprake bij inslaande bliksem op je kruin of aanhoudende mitrailleursalvo's. Over een beetje grafietregen moeten gezonde Hollandse jongens en meisjes niet zaniken ... Het volk wordt nu gepaaid met een onderzoek. Hoezo onderzoek? Hopen ze bij Tata misschien dat hun unieke mélange van grofstof en fijnstof een heilzame werking zal blijken te hebben op de luchtwegen, waarna Wijk aan Zee een kuuroord kan worden, Lourdes en Davos ineen?

En toen was het tijd voor die slof. Kan dat Tatacomplex niet óók verplaatst worden naar zee, fulmineerde ik.

Het duurde even tot de reikwijdte van mijn uitbarsting tot mij doordrong ... Die Noordzee biedt kansen! Als we maar durven doorpakken!! Een nieuw Deltaplan!!! Bouw het Formule1-circuit van die maffe Oranje-prins daar ook maar. En wat te denken van alle glastuinbouw en bio-industrie? Het zeegat uit! Maak een drijvende archipel met varkensflats en Q-koortsgeiten. Opgeruimd staat netjes! Een beetje uit-de-doos-denken en we kunnen op het vasteland schoon schip maken (als deze beeldspraak nog te volgen is). Aan die zee gaat sowieso weinig verloren, tetterde ik door in mijn foeter-modus. Er staan al zoveel windmolenparken gepland – in 2050 is 25% van het kustwater door die krengen bezet. Daar zullen containerschepen en andere oceaanreuzen straks tussendoor moeten manoeuvreren naast garnalenvissers en surfers.

Kennen jullie dat, zo'n pessimistische doordraafdag? Ik moest even betijen en toen kreeg ik een heel ander visioen. Het had te maken met Jojo, de bultrug die al enkele maanden onze ondiepe Noordzee als pierenbadje gebruikt. De bultrug is een baleinwalvis van een meter of veertien, die leeft van krill en kleinere vis als sprot en haring. Jojo duikt regelmatig op langs de kust tussen Scheveningen en Texel en vermaakt zich wonderbaarlijk in zijn uppie. Hij spuit fotogenieke fonteinen de lucht in, maar zo'n kolos is tot veel meer in staat. Ze kunnen rechtstandig hoog uit het water opstijgen, achterwaartse salto's maken en zelfs een paar meter boven de golven 'vliegen'. Fabelachtig. Jojo heeft inmiddels een eigen Facebook-fanclub en een enkele marien bioloog verkneukelt zich al dat hij een blijvertje is.

Zelf ben ik er nog niet met een verrekijker op uitgetrokken om hem te 'spotten'. Liever koester ik mijn eigen beeld van Jojo. Op optimistische dagen zie ik hem als een baken van hoop, een mythisch schepsel; een gezant van barmhartige hogere machten, die ons, radeloze westerlingen, nieuwe hoop willen schenken en bekeren tot spirituele wijsheid en nieuwe inzichten. Tata op Zee? Nee, dat kunnen we onszelf en Jojo niet aandoen.