Wandkleed

Luisteraars, graag zou ik het met u hebben over een van de absolute hoogtepunten in de geschiedenis van het Nederlandse wandkleed. Het Nederlandse wandkleed in de vroege jaren zeventig, om precies te zijn.

Voor deze episode voer ik u mee naar IJmuiden, en wel naar het Zeeweg Ziekenhuis. Daar werd in 1971 een reusachtig wandkleed vervaardigd door een groep hoog gemotiveerde, idealistische vrouwen. Doktersvrouwen, om precies te zijn, wier echtgenoten verbonden waren aan het ziekenhuis.

Achtentwintig IJmuidense doktersvrouwen zwoegden daar destijds eendrachtig, onder de bezielende leiding van textielkunstenares Anneke van der Heijden-Vijn; ze knoopten, ze naaiden, ze vlochten en frunnikten vier maanden lang, tot dat formidabele kleed er in zijn volle glorie hing!

En als ik zeg kleed, bedoel ik geen pannenlap. Het is de Moeder Aller Wandkleden. 28 vierkante meter meet het; voor zwakke rekenaars onder u: dat is één vierkante meter per doktersvrouw - een prestatie die nadien zelden is geëvenaard. Echter, de tijden veranderen. Het Zeeweg Ziekenhuis gaat de weg van de Deo en de Mariastichting: het wordt gesloopt, en de directie wil van dat kleed af.

Het is oud, het is vies en het is te groot voor de mattenklopper. En ze vinden het spuuglelijk, al vertellen ze dat er niet bij. Achtentwintig doktersvrouwen hebben óók gevoel! Die zeg je niet dat het patroon van dat kleed je doet denken aan een massagraf voor overreden reuzenpanda's ...

Er is druk met het kunstwerk geleurd, lees ik in het HD, maar alle musea hebben beleefd bedankt. Het ziekenhuis zit er kortom lelijk mee in zijn maag, hetgeen mij op het idee bracht twee vliegen in één klap te slaan. Sta mij toe u nogmaals mee te nemen op een kleine excursie hier in de omgeving. Naar de Dreef ditmaal, naar het Provinciehuis.

Daar is de Provincie Noord-Holland van plan een gedeelte van zijn huidige behuizing, de vleugel van Zwiers, af te breken en te vervangen door een ontwerp van de Spaanse architect Mateo. Mateo's nieuwbouwproject breekt de statige gevelrij aan de Dreef open, en niet bepaald subtiel: het is of de glimlach van prinses Maxima wordt ontsierd door drie rottende, bruine stompjes.

De gebouwen zelf doen op de foto-impressies denken aan gestapelde zeecontainers of een cellencomplex voor vluchtgevaarlijke ambtenaren. Aanvankelijk overheerste hier ter stede het ongeloof; sindsdien is de lijst tegenstanders aangegroeid tot zo'n beetje iedereen die om onze stad geeft.

Het demissionaire college van Haarlem durfde desondanks de provincie niet tegen zich in het harnas te jagen; het voorontwerp bestemmingsplan is goedgekeurd en wordt voorgelegd aan de gemeenteraadscommissie. Indien het wordt aanvaard, heeft de Provincie Noord-Holland de laatste van alle vereiste vergunningen bij elkaar gebluft en geritseld.

Commissaris van de Koningin Harry Borghouts laat in de pers duidelijk merken maling te hebben aan de felle kritiek. Zo permitteerde hij zich onlangs een opmerking van een lulligheid waar menig knakworstje van droomt. Ik citeer: "Helemaal overnieuw beginnen is er niet bij, tenzij iemand bereid is vijf miljoen euro op tafel te leggen ..."

Je zou haast denken dat hij die andere miljoenen persoonlijk bijeen heeft gespaard door dubbele diensten te draaien bij Corus! Luisteraars, de tegenstander is volhardend, invloedrijk en sluw. Het lijkt mij - ongeacht de uitkomst van de commissievergadering - daarom raadzaam een actieplan achter de hand te hebben.

Ik stel het volgende voor: Om te beginnen kopen we voor een prikkie dat mottige wandkleed van het Zeeweg Ziekenhuis. Dat hangen we alvast voor het Provinciehuis bij wijze van protest en noodverband. Helaas zal dat niet toereikend zijn om de hele wond in die gevelwand te bedekken. Daartoe is volgens mijn berekeningen minstens 700 m² nodig. Vandaar dat ik bij deze een beroep doe op de vele tegenstanders van Mateo's monsterlijke schepping om allemaal minstens één vierkante meter tapijt te knopen.

Is er een doktersvrouw in de zaal?

[Voorgelezen tijdens de Broodkast radiouitzending van mei 2006 op Radio Haarlem 105.]

 

© Marius Jaspers - p 2006 Raarlems Dagklad

Reacties naar marius.jaspers@gmail.com
https://arnodb.nl/marijas/