zeikni

ZEIKNI

Nadert het moment dat de wereld zo 'smart' is dat 75% van de bevolking er te dom voor is? Neem mij. Ik had een infraroodpaneel besteld. Het stond al wekenlang te kleumen in een hoekje toen ik besloot het aan te zetten. Met het aan-knopje, zo stelde ik me voor, primitief als ik ben. Ik kon het niet vinden. Er wás geen aan-knopje.

Er was wel een bijbehorende app. Die gedownload. Eerst moesten ze elkaar leren kennen en ik kreeg ze zover dat ze naar elkaar piepten en knipoogden. Daarna moest ik het reset-knopje ingedrukt houden ergens aan het (op dat moment nog niet vervloekte) paneel. Handig, zo groot als een clownsneus! Nee, helaas, zo klein als een steelwratje. Er was iets (of misschien ook niet) met 2,4 GHz en 5GHz. Mijn ergernis was goed tegen hypothermie, dat was boffen. En uiteindelijk lukt zoiets meestal wel, in vijfde of dertiende instantie (dus terwijl ik dit tik, zit ik er warmpjes bij).

Een ander verhaal is het met mijn moeder. Sinds twee maanden woont ze bij ons in het dorp in een aanleunwoning. Daar zijn we beiden blij om. Voor kleine akkefietjes kan ze nu bij ons terecht. Ze is helder van geest, zeker voor een 95-jarige, maar de moderne techniek, die haar in theorie allerlei werk uit handen zou moeten nemen, valt haar zwaar. Alleen al het opladen van de apparatuur kost veel energie. Háár energie, niet die van Vattenfall. Hoortoestel, telefoon, iPad, alarmsysyeem ... "Wat is dit nou weer voor ding?" vroeg ze me laatst, enigszins moedeloos en vrezend dat ze in die smalle opening het zoveelste minieme stekkertje moest prutsen voor een USB-kabel. Ik kon haar geruststellen: het apparaat kon zonder voeding, het was een gewone rolmaat. De uitsparing was voor het meetlint.

Mijn gedachten gingen uit naar tienduizenden zoals zij, worstelend en tobbend. Met artrosevingers zonder grip en breinen die evenmin alles vasthouden. En naar Conny Helder, minister voor Langdurige Zorg, die het 'nieuwe' ouderenbeleid (WOZO) propageert met de mantra "Zelf als het kan, thuis als het kan, digitaal als het kan."

Zou het vertrouwen in de overheid niet sensationeel toenemen als er werd bezuinigd op infantiele slogans en die eeuwige afko's? Hoezo Programma WOZO?!? Wensdenken Over Zieltogende Ouderen?

In een interview in NRC wees Marcel Canoy (bijzonder hoogleraar gezondheidseconomie en dementiezorg) op een tekortkoming in de overheidsaanpak. Den Haag staart zich blind op spreadsheets en rekenmodellen en veronachtzaamt belangrijke factoren als het hebben van een sociaal netwerk. Canoy's voorstel zou zijn om fitte senioren (tussen 65 en 75 jaar) te stimuleren om zich te ontfermen om hoogbejaarde buren, kennissen of anderen die in aanmerking komen. Het gaat niet om verpleegkundige taken; de wijkverpleegster blijft – zo vaak als het karige budget toestaat – langskomen voor de steunkousen en de wekelijkse douchebeurt.

Dat lijkt mij een voortreffelijk idee. Al kwam ik direct op een verbetering. In plaats van vrijwilligerswerk zou ik liever een vorm van maatschappelijke dienstverlening zien voor 60-plussers. Elke werknemer die wil krijgt 'in de baas zijn tijd' wekelijks vier betaalde GHG-uren (Grijs Helpt Grijs), om bezoekjes aan sukkelende ouderen af te leggen, ervaring op te doen en te zien of het zijn kopje thee is. En na het pensioen is er hopelijk een band gegroeid die blijft bestaan.

Bij onvoldoende animo is er een plan B. Over tien jaar heeft elke oudere recht op evenveel GHG-bezoekuren als hij zelf tussen zijn zestigste en vijfenzeventigste heeft verleend. Wegkwijnend, hulpeloos en eenzaam? Eigen schuld, dikke bult. Als je voor je vijfenzeventigste minder egoïstisch was geweest, had je nu iemand gehad om de iPad op te laden of mee te rummikuppen. Mijn wet ZEIKNI kent geen genade: Zelfzuchtigen Eindigen In Kommervol Naargeestig Isolement.